امروز جمعه 02 آذر 1403 http://budy.cloob24.com
0

مشکل شقاق


پارگی یا شکاف در ناحیه مقعد را شقاق مقعد می‌گویند. شقاق معمولا به دنبال یبوست و دفع یک مدفوع قطور و سفت و گاهی به دنبال اسهال شدید رخ می‌دهد. به ندرت بیماری کرون باعث شقاق می‌شود. این بیماری در تمام سنین و حتی در شیرخواران نیز رخ می‌دهد.


مشکل شقاق

شقاق توسط معاینه بالینی پزشک و مشاهده مقعد تشخیص داده می‌شود.

بعد از بهبود مرحله دردناک شدید شقاق، دیدن روده بزرگ با کولونوسکوپی خصوصا در افراد بالای 50 سال و درمواردی که خونریزی وجود دارد توصیه می‌شود.

شقاق اگربیشتر از 6 هفته طول بکشد، مزمن نامیده می‌شود. شقاق باعث انقباض عضله اسفنکتر مقعد می‌شود.

علایم شقاق

درد شدید به هنگام عبور مدفوع سفت یا حجیم

درد به هنگام نشستن روی زمین یا صندلی

وجود رگه‌هایی از خون روی کاغذ توالت، لباس زیر، یا پوشک بچه

خارش اطراف مقعد

کودکان مبتلا ممکن است از اجابت مزاج امتناع کنند

علت شقاق

علت دقیق آن مشخص نیست. اما علایم معمولاً بعد از فشار آمدن به مقعد، ناشی از مدفوع سفت و حجیم ظاهر می‌شوند.

عوامل افزایش‌دهنده خطر

یبوست

بارداری های متعدد

سرطان خون

بیماری کرون

بیماری‌های نقص ایمنی

پیشگیری از شقاق

روزانه حداقل 8 لیوان آب بنوشید.

غذای پر فیبر مصرف نمایید.

خودداری از نشستن طولانی در دستشویی موقع اجابت مزاج

در صورت لزوم، از داروهای شل‌کننده مدفوع یا مسهل‌ها استفاده نمایید.

به هنگام اجابت مزاج، فشار بیش از اندازه وارد نیاورید.

نشستن در آب گرم،‌ درد شقاق را کاهش می‌دهد و باعث بهبود خونرسانی و شل شدن عضله اسفنکتر مقعد شده و به بهبود آن کمک می‌کند. روزانه 2 تا 3 بار و هر بار برای 10 تا 20 دقیقه از این روش استفاده کنید

تشخیص شقاق

شقاق‌های معمولی عموما در پایین یا بالای سوراخ مقعد بوده و اگر شقاق در جای دیگری دیده شود، باید به فکر علل غیر معمول مانند بیماری کرون بود.

برای رد سایر علل خونریزی مقعدی، مقعد و راست روده با وسایل مخصوص (آندوسکوپ، سیگموییدوسکوپ)بررسی می‌شوند.

رژیم غذایی

غذای پر فیبر مصرف کنید. مصرف نان سبوس‌دار، میوه جات و سبزیجات از قبیل کاهو، آلو، گلابی و انجیر.

مایعات به مقدار فراوان نوشیده شوند.

فعالیت بدنی داشته باشید.

غذا را با آرامش بجوید.

درمان شقاق

برای بهبود شقاق، ابتدا باید یبوست رفع شود. اغلب بزرگسالان در عرض 4 تا 6 هفته با درمان خوب می‌شوند، به نحوی که دیگر به جراحی نیازی نخواهد بود. اغلب شیرخواران و کودکان کم سن، بعد از شل کردن مدفوع بهبود می‌یابند.

تحت نظر پزشک می توانید از روش‌ها و داروهای زیر استفاده کنید:

1- پسیلیوم و سلولز حاوی فیبر فراوان هستند که با جذب آب باعث نرم کردن مدفوع می‌شوند.

2- بعد از اجابت مزاج، دهانه مقعد را با صابون مخصوص ضد عفونی یا صابون بچه خوب کف‌مالی کرده و با آب گرم بشویید و سپس با دستمال توالت خشک کنید.

3- برای برطرف کردن گرفتگی عضلانی و درد در اطراف مقعد، باید حوله گرم روی محل گذاشته شود.

4- نشستن در آب گرم،‌ درد را تخفیف می‌دهد و باعث بهبود خونرسانی و شل شدن عضله اسفنکتر مقعد شده و به ترمیم آن کمک می‌کند. روزانه 2 تا 3 بار و هر بار برای 10 تا 20 دقیقه از این روش استفاده کنید.

5- در کودکان مصرف روغن‌های معدنی مانند پارافین و نرم کننده‌های مدفوع نیز توصیه می‌شود (البته تحت نظر پزشک).

6- پمادهای نیتروگلیسیرین باعث شل شدن اسفنکتر شده و با گشادکردن عروق، خونرسانی بهتر شده و کمک در ترمیم زخم می‌کند. این پمادها روزانه 2 تا 3 بار به میزان یک نخود به اطراف سوراخ مقعد مالیده شده و قبل و بعد از مدفوع کردن نیز تکرار ‌شود.

7- خشک کردن دهانه مقعد، در روند درمان خیلی موثر است.

8- در موارد مزمن، تزریق سم بوتولیسم به داخل اسفنکتر با فلج موقت آن به مدت 3 ماه باعث شل شدن عضله می‌شود. تزریق آن توسط پزشک در مطب و بدون بی هوشی امکانپذیر است.

9- اگر درمان‌های فوق مؤثر نبود، امکان دارد نیاز به جراحی باشد. در جراحی، یا زخم به طور کلی برداشته می‌شود، یا اینکه در عضلاتی که با انقباض خود باعث عدم بهبود زخم می‌شوند، تغییراتی داده می‌شود.

دارو برای شقاق

- برای درد خفیف، از داروهایی مثل استامینوفن یا بی‌حس‌کننده‌های موضعی استفاده کنید.

- مالیدن پماد زینک اکسید یا وازلین به ناحیه شاید باعث جلوگیری از احساس سوزش شود.

- نرم‌کننده‌های مدفوع نیز ممکن است به جلوگیری از بروز درد به هنگام اجابت مزاج کمک کنند.

- امکان دارد پماد لیدوکایین توصیه شود.

درمان گیاهی برای شقاق

- مالیدن لعاب به‌دانه به پوست برای تسکین و التیام شقاق مفید است.

- مخلوط میوه کال توت با سرکه جهت شقاق مفید است.

- افراد دچار بواسیر یا شقاق می‌توانند از اثرات درمانی گیاه پنج انگشت سود بجویند و در جوشانده این گیاه بنشینند تا عارضه برطرف شود.

- برای درمان شقاق می‌توان عسل را به موضع مالیده و به صورت آرام ماساژ داد.

- قبل از اجابت مزاج و دفع مدفوع، دهانه مقعد را با روغن برگ مورد چرب کنید. این امر سبب می‌شود هنگامی که برای شستشو دست به دهانه مقعد می‌کشید زخم مقعد دچار کشش و پارگی مجدد نشود.

- قبل از هر وعده غذایی، خوردن مخلوط نصف استکان عرق بومادران و نصف استکان عرق آلوئه ورا موثر است.

- بعد از ناهار و شام، 2 قاشق غذاخوری اسفرزه را در یک لیوان آب شیرین شده ریخته و بعد از لعاب دادن، آن را میل کرده و حتما بعد آن یک لیوان پر از آب بنوشید.

- بعد از غذا، یک قاشق سبوس گندم را با یک قاشق جوانه گندم مخلوط کرده و در یک کاسه ماست ریخته و میل کنید و حتما بعد از آن یک لیوان آب بنوشید.

- هندوانه و انگور و سبزیجات و گلابی و پرتقال زیاد مصرف کنید.

- به هیچ وجه موز و کیوی و سیب مصرف نکنید.

فرآوری: مریم سجادپور

بخش سلامت تبیان


منابع:

پزشکان بدون مرز

آکاایران - دکتر غیاث الدین جزایری

ویکی پدیا

magiran

0
شقاق مقعد یا فیشر (سوزش و درد و.)

شقاق نام عربی و فیشر نام انگلیسی آن و ترک یا چاک خوردگی نام فارسی آن می باشد که در واقع همان زخم شدن لبه داخلی مقعد می باشد.

از علل مهم آن عبارتند از: خروج سخت مدفوع خشک، عدم مصرف فیبر و آب کافی، مصرف بعضی از داروها، یبوست، زور زدن در هنگام دفع مدفوع، وجود استرس،و.

علائم فیشر: درد و یا سوزش و گاهی مختصری خونریزی در حین و گاهی بعد از اجابت مزاج، که این درد و یا سوزش ممکنست تا بعد از اجابت مزاج نیز مدتی طول بکشد.

شقاق مقعد یک پارگی یا زخم سطحی(tear)در ناحیه آنودرم (پوشش سلولی مقعد)است. این زخم خطی، بصورت طولی در فاصله خط دندانه ای و پوست قرار دارد و چون این ناحیه گیرنده های حسی بسیار زیادی دارد، یک وضعیت فوق العاده دردناک ایجاد می کند.

علت ایجاد شقاق، ترومای ناشی از عبور مدفوع سفت و یا اسهال طولانی می باشد. همچنین مواردی مانند زایمان، سابقه جراحی مقعد و مصرف نابجای ملین ها نیز جزء علل این بیماری ذکر شده اند. شقاق به دو گروه حاد و مزمن تقسیم می شود.شقاق طی 12 هفته اولی که ایجاد می شود از نوع حاد محسوب می گردد. شقاق حاد سبب اسپاسم اسفنکتر داخلی مقعد می گردد که خود منجر به افزایش درد، گسترش پارگی و کاهش خونرسانی به آنودرم می شود. این چرخه درد، اسپاسم و ایسکمی سبب عدم بهبودی زخم شده و شقاق مزمن بوجود می آید.

حدود 90% موارد شقاق در خط وسط و پشت آنوس ایجاد می شوند. بقیه موارد در خط وسط و قدام آنوس دیده می شوند. کمتر از 1% موارد نیز دو طرفه هستند. علت شایع بودن شقاق در خلف را خونرسانی ضعیف تر این ناحیه نسبت به ناحیه قدامی و کاهش انعطاف پذیری بدلیل استخوانی بودن آن می دانند. اگر یک شقاق مزمن در نواحی غیر از خط وسط دیده شود می تواند نشانه بیماریهای دیگری همچون کرون، ایدز، سیفلیس، سل و یا لوسمی باشد.

علائم و نشانه های شقاق مقعدی

علامت شاخص شقاق مقعد، درد شدید و خونریزی، موقع اجابت مزاج است. خونریزی معمولاً روشن بوده و بصورت رگه ای روی مدفوع دیده می شود. گاهی بیمار تا ساعتها بعد از اجابت مزاج از درد و اسپاسم مقعد رنج می برد. در معاینه فیزیکی، با کنار زدن دو طرف باسن ممکن است، شقاق دیده شود اما اگر دیده نشد، دلیل عدم وجود این بیماری نمی باشد. معمولاً درد بیمار، آنقدر شدید است که امکان معاینه انگشتی رکتوم و یا رکتوسکوپی وجود ندارد. در صورتیکه شکی در مورد تشخیص وجود دارد و یا احتمال بیماریهای دیگر مانند آبسه پری آنال وجود دارد بهتر است بیمار زیر بیهوشی معاینه شود.

شقاق حاد خود را بصورت یک زخم خطی نشان می دهد. اما شقاق مزمن زخم وسیعتری است که لبه های برجسته دارد و فیبرهای سفید عضله اسفنکتر داخلی در کف آن دیده می شود. اغلب در سمت خارجی این زخم یک منگوله پوستی(Skin tag)و در سمت داخلی آن یک پاپیلای مقعدی هیپرتروفیه(sentinel pile)یا زائده نگهبان دیده می شود.

شقاق, درمان شقاق, شقاق مقعدی

انواع زخم فیشر:
فیشر به دو صورت حاد و مزمن وجود دارد، فیشر حاد، زمانی است که از زمان بوجود آمدن،تا بهبودی، 8 هفته طول بکشد.در صورتیکه بهبودی زخم از 8 هفته طولانی تر شود،آنگاه زخم وارد مرحله مزمن خواهد شد، از علل مزمن شدن فیشر می توان به عدم مصرف فیبر و ملین کافی، بوجود آمدن التهاب و اسپاسم (انقباض شدید)و در دریچه داخلی مقعد و بدنبال آن کاهش شدید خونرسانی به محل فیشر(زخم)، که این خود باعث بدتر شدن وعمیقتر شدن زخم فیشر خواهد شد.
در فیشر مزمن، دو لبه زخم بهم میرسند ولی بعلت عدم خونرسانی مناسب، ایندو لبه بهم جوش نخواهند خورد وگاهی یک زائده گوشتی بنام زائده نگهبان در ابتدای آن بصورت واکنشی بوجود خواهد آمد.
درمان شقاق مقعدی(فیشر):
درمان های فیشر عبارتند از:
1- درمان داروئی
2- درمان با بوتاکس
3- درمان با جراحی
-درمان با کرمها وانواع روشهای داروئی در فیشر های مزمن بی تاثیر و صرفاً باعث مختصری تسکین خواهند شد که این مسئله خود باعث دیر مراجعه کردن بیمار و مزمن تر و پر عارضه تر شدن وضعیت بیمار خواهد شد.
درمان های پزشکی فیشر(شقاق):
1- درمان با بوتاکس در عضله اسفنکتر داخلی مقعد که بطور کاملاً سرپائی انجام می گیرد، باعث رفع اسپاسم (اسپاسم اسفنکتر داخلی اصلی ترین عامل بهبود نیافتن فیشر یا همان شقاق می باشد) و بهبود خونرسانی و ترمیم زخم فیشر بطور اساسی خواهد شد و تاثیرو موفقیت درمانی این روش با اقدامات تکمیلی به 100% میرسد.
ضمناً این روش درمان با بوتاکس برای شقاق (فیشر)در تمامی کتب مرجع پزشکی از جمله کتاب شوارتز و همچنین کتاب کورمن corman که مرجع اصلی پزشکان متخصص و فوق تخصص می باشد دقیقاً و به تفضیل توضیح داده شده است.
2- در روش جراحی بخشی از عضله اسفنکتر داخلی مقعد بایستی بریده شود (اسفنکتروتومی)که همین مسئله خود باعث 50-10% عوارضی همچون بی اختیاری گاز و مدفوع خواهد شد.
نتیجه کلی:
درمان با بوتاکس یک روش انــقــلابــی، آسان ومعـجـزه درمان فیشر(شقاق)بوده که فقط در یک مرحله انجام می گردد.این روش بطور سرپایی انجام شده وهیچ گونه بستری واستراحتی نیاز نداشته و فرد می تواند بلافاصله به محل کار خود بر گردد.در این روش هیچگونه عوارضی همچون بی اختیاری باد ومایع مدفوعی که در روش جراحی ممکنست بروز نماید،هرگز دیده نخواهد شد لذا امروزه در سراسر جهان بخصوص در آمریکا و اروپا این روش، بعنوان خــط اول درمان فـیـشـر(شـقـاق) میـبـــاشــد. زیرا یک روش،کاملاً سرپایی، سریع، ارزانتر و بدون هیچ گونه عارضه ای می باشد.

منبع: وب سایت دکتر ابراهیم دین محمدی

0

شقاق مقعد

شقاق مقعد (Anal fissure), وضعیتی بسیار دردناک است که حاصل زخم سطحی یا پارگی در ناحیه پوشش سلولی مقعد است. شقاق به صورت یک خط طولی است که در نیمه تحتانی کانال مقعد در ناحیه زیر خط دندانه‌ای (dentate line)ایجاد می‌شود و چون این ناحیه گیرنده‌های حسی بسیار زیادی دارد، یک وضعیت فوق‌العاده دردناک ایجاد می‌کند.

علائم

درد شدید و خونریزی از مقعد در هنگام دفع مدفوع. خون معمولاً به صورت رگه‌ای بر روی مدفوع دیده می‌شود. گاه به قدری درد شدید است که فرد اجازه معاینه را نمی‌دهد. در این موارد و نیز در مواردی که شک به آبسه پری آنال وجود دارد، بهتر است فرد در زیر بیهوشی مورد معاینه قرار گیرد. شقاق حاد به شکل یک خط طولی است، حال آن که شقاق مزمن یک زخم وسیع تر است که لبه‌های برجسته‌ای داشته و فیبرهای سفید عضله اسفنکتر داخلی مقعد در کف آن مشاهده می‌گردد. اغلب در سمت بیرونی این زخم، یک منگوله پوستی(Skin tag)و در سمت درونی آن یک پاپیلای مقعدی هیپرتروفیه(sentinel pile)یا زائده نگهبان دیده می‌شود.

درمان

جهت درمان باید سیکل درد، اسپاسم و ایسکمی شکسته شود. اولین قدم درمانی تجویز ملین‌هایی است که مدفوع را حجیم و شل می‌کنند و همراه با آن نشستن در لگن آبگرم را توصیه می‌کنیم. در این مرحله تجویز پماد آنتی هموروئید (حاوی مواد بیحس کننده، کورتون و مواد نرم‌کننده می‌باشد)و یا ژل لیدوکائین می‌تواند کمک کننده باشد. اغلب موارد شقاق حاد با چنین درمانی بهبود می‌یابند. در صورتیکه پاسخ درمانی کافی گرفته نشد، و یا شقاق از نوع مزمن بود، می‌توان از داروهای دیگری استفاده کرد.

نیتروگلیسیرین با همان مکانیسمی که عضلات صاف عروق کرونر را شل می‌کند می‌تواند عضله اسفنکتر داخلی را هم شل کرده و از اسپاسم خارج کند. پماد %0٫2 (دو دهم درصد)آن برای درمان شقاق استفاده می‌شود و معتقدند یک اسفنکتروتومی شیمیایی موقت ایجاد می‌کند علاوه بر آن خونرسانی آنودرم را نیز افزایش می‌دهد. از معایب آن ایجاد سر درد است و بهتر است در حالت خوابیده استفاده شود. در ایران گاهی به اشتباه به بیمار پماد%2 (دو درصد)داده می‌شود که سردرد بسیار شدیدی ایجاد می‌کند. پماد ایزوسورباید و یا دیلتیازم موضعی و خوراکی نیز می‌توانند با مکانیسم مشابه به بهبود شقاق کمک کنند و سر درد هم ایجاد نمی‌کنند. درمان دارویی شقاق مزمن در حدود 60٪ موارد مؤثر است.

تزریق موضعی سم بوتولینیوم (بوتاکس)نیز با فلج موقت عضلات اسفنکتر داخلی، یک نوع اسفنکتروتومی شیمیایی موقت ایجاد می‌کند که می‌تواند باعث بهبودی شقاق شود. اما در دراز مدت تا 41٪ احتمال عود وجود دارد.

در مورد نقش لیزر در درمان فیشر آنال، تبلیغات، بیش از واقعیت است و در محافل و مقالات علمی جایگاه قابل توجهی برای آن قائل نیستند. در صورت عدم پاسخ به درمان داروئی، بهترین درمان، جراحی است، مشروط برآنکه توسط یک جراح کارآزموده انجام شود.

درمان جراحی در مواردیکه درمان دارویی فایده‌ای نداشته و یا خوب شده و مجدداً عود کرده توصیه می‌شود. بهترین درمان جراحی اسفنکترو تومی لترال است. قبلاً از دیلاتاسیون تدریجی آنوس زیر بیهوشی استفاده می‌شد که تا 40٪ با عود همراه بود. در اسفنکتروتومی لترال حدود 30٪ فیبرهای عضله اسفنکتر داخلی در سمت راست یا چپ آنوس قطع می‌شوند. بیش از 95٪ بیمارانی که اسفنکتروتومی می‌شوند، با این درمان با این درمان بهبود می‌یابند و میزان عود آن کمتر از 10٪ می‌باشد. با این عمل احتمال بی‌اختیاری نسبت به دفع گاز وجود دارد و میزان این عارضه بین 5 تا 15٪ گزارش شده است. اسفنکتروتومی لترال به دو روش باز وبسته انجام می‌شود. روش بسته بر اساس مقالات با عوارض کمتری همراه می‌باشد.

0
از ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد
کیسه صفرا - زردابدان[2] اندامی است که در سطح تحتانی کبد قرار دارد.[3] این عضو از سه قسمت اصلی فوندوس یا قعر کیسه، تنه و اینفاندیبولومتشکیل شده است.[3] وظیفه این کیسه نگه‌داری مایع زرد رنگ صفرا (BILE)است. این مایع به هنگام ورود مواد غذایی به معده از کبد ترشح می‌شود و سپس از طریق مجرایی به کیسه صفرا انتقال می‌یابد. صفرا از طریق مجرای صفراوی مشترک به روده کوچک ریخته می‌شود. کار این مایع ایجادامولسیون پایدار روی چربی‌های غذاست که در دوازدهه انجام می‌گیرد. گاهی اوقات انسان به سنگ کیسه صفرا مبتلا می‌شود که در صورت وخامت بیماری تحت عمل جراحی قرار می‌گیرد. هنگام جراحی معمولاً پزشک معالج کیسه صفرا را از بدن خارج می‌کند. در این صورت پس از گذشت مدتی مجرای صفرا گشاد می‌شود و کار کیسه صفرا را انجام می‌دهد.
0

برداشتن کیسه صفرا, سرطان کیسه صفرا, بیماری های کیسه صفرا

شما میدانید که کیسه صفرا دارید،اما آیا میدانید محل آن کجاست وعملکرد آن چیست؟کمی درباره کیسه صفرا و نقش آن در گوارش بدانیم.
آیا میدانید محل قرارگرفتن قلبتان کجاست؟بطور قطع میدانید.
آیا میدانید محل قرار گرفتن مغزتان کجاست؟جواب مثبت است.
در مورد کیسه صفرا چطور؟این یکی از اعضایی است که شما تا زمانی که مشکلی پیش نیامده باشد، درمورد آن زیاد فکر نمی کنید.
اجازه دهید بعضی از این جاهای خالی را پر کنیم.

کیسه صفرای شما کجا واقع شده است؟
زمانی که کیسه صفرای شما شروع به درد کند،شما بلافاصله می فهمید که جای آن کجاست.

توماس راگولاــMD,PHD ــ جراح ارشد در انستیتوی اضافه وزن و سوخت و ساز(Bariatric and Metabolic)کلینیک کلیولند در اوهایو می گوید: "کیسه صفرا در ناحیه یک چهارم بالایی سمت راست شکم قرار دارد".

دکتر راگولا اضافه می کند:"اگر مشکلی وجود داشته باشد، به طور معمول بیمار از درد در این ناحیه شکایت می کند-درست زیر دنده ها- بعضی بیماران تهوع هم دارند.

کیسه صفرا به کبد وصل است، تقریباّ چهار اینچ (حدود 10cm)اندازه دارد و کشیده یا به شکل گلابی می باشد.

کیسه صفرای شما چه کاری انجام می دهد؟
عملکرد اصلی کیسه صفرا، ذخیره صفرا است که به تجزیه و هضم چربی هایی که می خورید، کمک می کند.
راگولا می گوید:" کیسه صفرا بخشی از سیستم صفراوی است که به عنوان منبع ذخیره صفرا عمل می کند.کیسه صفرا،صفرا تولید نمی کند بلکه صفرایی که در حال حاضر توسط بدن استفاده نمی شود را ذخیره می کند".
او می گوید:" کبد صفرا را تولید می کند که از کانالهای صفراوی به کیسه صفرا جاری می شود.بعد از یک وعده غذایی،زمانی که روده کوچک هورمون کوله سیستوکینین را ترشح می کند،صفرا از کیسه صفرا، آزاد می شود.سپس صفرا به درون روده کوچک جریان می یابد وبه تجزیه چربی ها کمک می کند".ــ برای مثال چیزبرگر بزرگی را که هم اکنون خورده اید.

چرا بدون کیسه صفرا می توان زندگی کرد؟
برای درمان بعضی از بیماری های کیسه صفرا، گاهی اوقات باید با جراحی آن را خارج کرد - اما جای نگرانی نیست - کیسه صفرا عضوی است که بدن می تواند بدون آن زنده بماند.
دکتر راگولا می گوید: "افرادی که تحت عمل جراحی برداشتن کیسه صفرا قرارمی گیرند بندرت مشکلی در رابطه با عملکرد سیستم صفراوی، دارند".
بدن می تواند از عهده ذخیره سازی صفرای اضافی، برآید واز مجاری صفراوی، برای ذخیره صفرای اضافی، استفاده کند.

راگولا ذکر می کند:"گاهی اوقات ممکن است بعد از جراحی، مجاری صفراوی کمی متورم شوند که معمولاَ موجب نگرانی زیادی نمی گردد".

چه چیزی ممکن است باعث اشکال در کیسه صفرا شود؟
مهمترین مشکل رایج در کیسه صفرا، سنگهای کیسه صفرا هستند ــ سنگهای کوچکی که از صفرای سفت و سخت شده و کلسترول تشکیل می شوند.

سنگهای کیسه صفرا می توانند مانع خروج صفرا از کیسه صفرا، شوند و مشکلات زیر را بوجود آورند:
- درد شدید بویژه بعد از خوردن غذاهای چرب و خیلی چرب

- یرقان (زرد شدن پوست و چشمها)

- التهاب و تحریک پذیری دیواره های کیسه صفرا

مشکلات دیگری هم ممکن است در کیسه صفرا دیده شود که بسیار نادرند، از جمله:
- سرطان کیسه صفرا

- سوراخ شدن کیسه صفرا(پاره شدن یا شکاف)

- قانقاریا(سیاه شدن و از بین رفتن نسج کیسه صفرا)در صورتی که خون به میزان کافی به کیسه صفرا نرسد.

- التهاب پانکراس(لوزالمعده)،در صورت حرکت سنگ های صفراوی از کیسه صفرا وبستن راه مجاری پانکراس توسط این سنگ ها.
گاهی، مشکلات کیسه صفرا مانند سنگ های صفراوی،ممکن است هرگز ایجاد درد نکنند. اما این به معنی نبودن اشکال در آن نیست. اگر شما دردی در ناحیه بالای سمت راست شکم، احساس می کنید،بویژه بعد از خوردن غذاهای خیلی چرب،به پزشک مراجعه کنید ومراقب مشکلات کیسه صفرای خود باشید.
منبع: مجله پزشکی مادر

0
یک فوق‌تخصص گوارش با تاکید بر اینکه کم تحرکی و مصرف غذاهای چرب احتمال ایجاد سنگ صفرا را افزایش می‌دهد، گفت: برداشتن کیسه صفرا عوارضی برای بیمار ندارد. فارس: صدیف درویش‌مقدم در رابطه با بیمار‌های شایع کیسه صفرا اظهار داشت: کیسه صفرا نقش جمع‌آوری صفرا پس از ترشح از کبد را دارد و بعد از آن در موقعیت مناسب همزمان با غذا خوردن وارد روده باریک شده و برای هضم و جذب غذا در بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی افزود: بیشترین مشکل کیسه صفرا سنگ صفرا است که این سنگ به دلایل مختلفی همچون بر هم خوردن نسبت کلسترول موجود در صفرا و بعضی از عواملی که مانع رسوب کلسترول داخل صفرا می‌شود ایجاد شده و بروز مشکل برای افراد را به همراه دارد. این فوق تخصص گوارش ادامه داد: در شرایطی که ترشح کلسترول بیشتر شود، کلسترول موجود در صفرا افزایش یافته و رسوب کلسترول را به همراه دارد. رسوب کلسترول به تدریج روی هم انباشته شده و سنگ صفرا را ایجاد می‌کند و در صورتی که این سنگ‌ها متراکم شود سبب ایجاد سنگ بارزتر در صفرا می‌شود. درویش‌مقدم ابراز داشت: یکی از عوارض سنگ صفرا درد در ناحیه فوقانی و راست شکم (سمت کبد و زیر آن)است که این دردها معمولاً‌ گذرا و کمتر از نیم ساعت بوده و بیشتر به علت مصرف غذاهای چرب فرد دچار درد می‌شود. وی گفت:‌ در صورتی که دردهای این ناحیه تکرار شود و التهاب به جداره صفرا اضافه شده باشد، التهاب کیسه صفرا را در بیمار شاهد هستیم که علائمی شدیدتر از سنگ صفرا همچون درد در زمان بیشتر را شاهدیم. همچنین دردهای ناشی از التهاب کیسه صفرا کمتر خود به خود خوب شده و عفونت هم ممکن است به کیسه صفرا اضافه شود و بیمار را با تب و مشکلات فراوان همراه سازد. این متخصص گوارش با اشاره به اینکه در مواردی که فرد دچار درد و تب شود باید به موقع درمان شود گفت: که در اینگونه موارد درمان آن به صورت عمل جراحی و برداشتن کیسه صفرا است. درویش‌مقدم با اشاره به اینکه بسیاری از بیماران از این مسئله واهمه داشته که پس از برداشتن کیسه صفرا دچار مشکل شوند، افزود: خوشبختانه پس از برداشتن صفرا مشکل عمده برای بیماران به وجود نمی‌آید و در قدیم برداشتن صفرا بیشتر به صورت باز، با عمل جراحی و برش روی شکم انجام می‌شد. در این روش بیمار مدت زمان بیشتری بستری بود و عوارض ناشی از عمل زمان زیادی به طول می‌انجامید که از بین رود. وی عنوان داشت: روش جدید برداشتن صفرا از طریق لاپاراسکوپی بوده و از محاسن این روش درد کمتر پس از عمل و کاهش طول مدت بستری است. همچنین بیمار در فرصت کوتاهی می‌تواند فعالیت‌های خود را در زندگی به صورت عادی انجام دهد. این فوق تخصص گوارش انتقال سنگ از درون کیسه صفرا به مجرای مشترک صفرایی را از دیگر بیماری‌های شایع صفرا برشمرد و گفت:‌ در زمانی که سنگ از درون کیسه به مجرای مشترک صفرایی منتقل می‌شود علائم بیماری بیشتر بوده و علاوه بر درد احتمال خطر عفونت افزایش یافته و در صورتی که این مسئله و مشکل برطرف نشود عفونت تمام بدن را فرا گرفته و خطر مرگ در بیمار افزایش می‌یابد. درویش مقدم گفت:‌ بیشتر بیمارانی که دچار این مشکل می‌شوند سن آنها زیاد بوده و بیماری‌های دیابت، قلبی و عروقی هم دارند بنابراین خطر بیشتری در صورت درمان نشدن آنها را تهدید می‌کند. وی با اشاره به اینکه این بیماری کلانژیت نام دارد، گفت: بیماران در صورت ابتلا به کلانژیت بستری شده و آنتی‌بیوتیک برای آنها تجویز می‌شود. همچنین اقدام مناسب درمان به دو صورت عمده برای آنها انجام می‌گیرد که در یک روش از طریق آندوسکوپی سنگ را از مجرا تخلیه و پس از آن در مرحله‌ای دیگر عمل لاپاراسکوپی انجام می‌شود.
این فوق تخصص گوارش بیان داشت:‌ در روش دیگر طی یک جلسه بیمار مورد عمل قرار گرفته و هم سنگ مجرا تخلیه شده و هم کیسه صفرا برداشته می‌شود. درویش مقدم ادامه داد: علل ایجاد سنگ صفرا افزایش کلسترول در کیسه صفرا بوده البته این مشکل بیشتر در زمانی ایجاد می‌شود که فرد زندگی کم‌تحرک داشته و مصرف چربی‌ها در وعده‌های غذایی آن زیاد بوده است. وی اظهار داشت:‌ نسبت فامیلی و ژنی نیز در ایجاد مشکلات صفرا بسیار موثر است و بدن برخی افراد بیشتر مستعد تشکیل سنگ صفرا بوده این مسئله به ویژه در زنان پس از سن 40 سالگی و در کسانی که زایمان متعدد داشته‌اند بیشتر است.
این فوق تخصص گوارش عنوان داشت: کم‌خونی به دلیل شکسته شدن پیش از گلبول قرمز به این مفهوم که گلبول قرمز عمر آن کاسته شده و زودتر شکسته می‌شود نیز ایجاد می‌شود. وی خاطر نشان کرد: محصولات ناشی از شکسته شدن گلبول قرمز سبب رسوب رنگدانه صفرایی شده که این رنگدانه‌های صفرایی نیز می‌تواند سبب سنگ صفرا شود که دیگر این سنگ‌ها کلسترولی نبوده و در اثر ایجاد رنگدانه تشکیل شده‌اند.
0

کیسه صفرا عضوی از بدن است که تا وقتی کارش را درست انجام می دهد، کسی متوجه حضور آن نمی شود و به آن اهمیت نمی دهد. خیلی وقت ها همین کم توجهی ها به کیسه صفرا و خواسته های اوست که با دردهای شدید، ناراحتی خود را اظهار می کند. آن وقت است که دیگر زندگی فرد مختل شده و تمام حواسش به همین کیسه صفرا جمع می شود.


کبد

همه ما توجه ویژه ای به قلب، مغز و حتی پوست خود داریم. چراکه همه می دانیم اینها عضوهای اصلی و مهمی از بدن هستند و بیماری آنها تهدید کننده زندگی ما خواهد بود. اما در مورد دیگر اندام های مبهم بدن چه؟ مثلا کیسه صفرا، درباره آن چه می دانید؟

در اینجا می خواهیم علائم و نشانه های مشکلات و ناراحتی های کیسه صفرا را با هم بررسی کنیم، اما ابتدا آن را بهتر می شناسیم و با کارهایی که برای ما انجام می دهد آشنا می شویم.

کیسه صفرا چه کار می کند؟

کیسه صفرا، کیسه ای کوچک است که صفرای تولیدشده در کبد در آن نگهداری می شود. این کیسه در زیر کبد قرار گرفته و در پاسخ به غذایی که ما می خوریم، مخصوصا غذاهای پر چرب، مقداری صفرا را از طریق مجاری صفراوی به داخل روده کوچک می ریزد (تصویر بالا)و نقش بسیار مهمی در هضم و جذب چربی های غذایی بر عهده دارد.

برخی از مشکلات کیسه صفرا مانند سنگ های صفراوی ریز که مجرای صفراوی را مسدود نمی کنند، معمولا هیچ علامت و ناراحتی را ایجاد نمی کنند

به طور معمول، کیسه صفرا اندامی کوچک و بی آزار است که باعث ناراحتی و بیماری خاصی در فرد نمی شود، مگر زمانی که مشکل خاصی آزادسازی صفرا از آن را کاهش دهد و یا مجاری را مسدود کند. عوامل متعددی وجود دارند که می توانند منجر به ایجاد این مشکلات کیسه صفرا شوند.

از جمله عواملی که باعث بروز این مشکلات در کیسه صفرا می شوند:

سنگ کیسه صفرا

1- سنگ صفرا

این وضعیت به شرایطی اطلاق می شود که سنگ های کوچک و یا گاهی یک سنگ بزرگ در داخل کیسه صفرا ایجاد شود.

در برخی موارد سنگ صفرا منجر به دردی شدید در فرد می شود، اما حدود 90 درصد مبتلایان به سنگ صفراوی هیچ گونه علامتی ندارند.

در برخی موارد، سنگ صفراوی برای بیش از 10 سال با فرد می ماند و هیچ علامتی ایجاد نمی کند.

2- کولیک صفراوی

کولیک صفراوی به شرایط جدی تری اطلاق می شود که سنگ صفرا در مجرای صفراوی ایجاد یک انسداد می کند. دراین حالت کیسه صفرا برای از میان برداشتن این انسداد شدیدا منقبض می شود و فرد احساس دردی شدید خواهد داشت. این انقباضات شدید و دردهای همراه با کولیک صفراوی معمولا یک تا دو ساعت طول می کشد. اما از آنجایی که حمله ای و برگشت پذیر هستند تا زمانی که فرد به فکر درمان بیفتد، همچنان با فرد می مانند.

3- التهاب کیسه صفرا

التهاب کیسه صفرا می تواند در اثر وجود سنگ های صفراوی، مصرف الکل، عفونت ها و حتی تومور هایی که باعث ترشح بیش از حد صفرا می شوند ایجاد شود. اما باز هم شایع ترین علت ایجاد آن سنگ های صفراوی خواهد بود. التهاب کیسه صفرا می تواند دوره ی چند هفته ای داشته باشد. تب در این بیماری شایع نیست.

در 20 درصد از موارد ممکن است، کیسه صفرای ملتهب توسط باکتری های عفونی مورد حمله قرار بگیرد و عفونی شود. گاهی نیز پیش می آید که کیسه صفرا پاره شود که در این شرایط فورا توسط عمل جراحی خارج می شود.

فراموش نکنید حملات مکرر درد در این بیماری مراجعه به پزشک را ضروری خواهد کرد، مخصوصا زمانی که این دردها با تب نیز همراه باشد.

کبد انسان

و اما علائم بیماری های کیسه صفرا

در اینجا می خواهیم به شایع ترین علائم و نشانه های بیماری های کیسه صفرا بپردازیم. اگرچه علائم و نشانه های اختصاصی هر یک از بیماری ها نامبرده با دیگری متفاوت اند، اما به طور کلی علائمی وجود دارد که مواجهه با آنها، نشانگر وجود یک مشکل و ناهنجاری در کیسه صفرا می باشد.

شایع ترین علائم و نشانه های بیماری های کیسه صفرا از قرار زیر اند:

- درد شدید در ناحیه شکم

- دردی که به شانه راست می زند و گاهی کمر را نیز درگیر می کند.

- دردی که بعد از خوردن غذا تشدید می شود، مخصوصا اگر غذایی چرب مصرف شده باشد.

- دردی که تیز و کرامپی است.

- دردی که با یک نفس عمیق تشدید می شود.

- درد در ناحیه قفسه سینه

- سوزش سر دل، سوء هاضمه و احساس زیاد شدن گاز معده

- احساس پری در شکم

- تهوع، استفراغ و تب

- لرز

- احساس درد با لمس شکم، مخصوصا در قسمت راست فوقانی شکم

- زردی (پوست و چشم ها)

- تغییر رنگ غیر طبیعی مدفوع (مخصوصا به رنگ روشن تر و خاکستری)

برخی از مشکلات کیسه صفرا مانند سنگ های صفراوی ریز که مجرای صفراوی را مسدود نمی کنند، معمولا هیچ علامت و ناراحتی را ایجاد نمی کنند.

این نوع سنگ ها معمولا هنگاه عکسبرداری با اشعه ایکس برای یک بیماری دیگر و یا انجام عمل جراحی در ناحیه شکم و به طور اتفاقی تشخیص داده می شوند.

الهه گودرزی

بخش سلامت تبیان